بسم الله الرحمن الرحیم
بارها با سؤالاتی مواجه میشویم مثل اینکه:
چرا احکام ریز بسیاری از مسائل در قرآن نیامده است؟ چرا نجاست سگ یا اینکه نماز صبح دو رکعت است یا … در قرآن نیامده است؟
چرا خدا در قرآن همه احکام را نگفت تا اختلافی پیش نیاید؟
مطلبی در بسیاری از روایات ما آمده است که توجه به آن نه تنها همه این سؤالات را پاسخ میدهد بلکه بسیاری از مطالب دیگر را نیز آشکار میکند.
برای اینکه از این بحث به صورت تفصیلی و تخصصی آگاه شوید به کتاب «نظام قانونی فریضه و سنت و فضل» در همین سایت، مراجعه کنید.
در اینجا صرفا در صدد تبیین مطلب در سطح عمومی هستم.
در این صفحه یکی از شؤون رسول خدا را تبیین میکنیم که علاوه بر اینکه به سؤالات بالا پاسخ میدهد، دید ما را به کل دین عوض میکند.
تقریبا تمام مطالب این قسمت برگرفته از روایات کتاب کافی، اصول کافی، ج۱، صفحات ۲۶۵ تا ۲۶۸ و نیز بصائر الدرجات، ج۱، ص۳۷۸ تا ۳۹۱ است.
آزمایش بزرگ خدا
خلاصه آنچه در این صفحه می‌خوانید
یکی از بزرگترین آزمایشهای الهی در طول تاریخ، ایمان آوردن به انبیاء بوده است.
اگر خداوند متعال خودش مستقیم وارد عمل میشد، مردم راحتتر حق را قبول میکردند ولی آزمایش الهی این بود که مردم به یک انسان مثل خودشان ایمان بیاورند و از طریق او حقائق را دریافت کنند.
مردم در طول تاریخ وقتی با پیغمبر زمان خود مواجه میشدند، میگفتند:
همین! این فرد چه دارد که ما نداریم؟! چرا خدا وحی را به ما نازل نکرد؟! این فرد یک انسان عادی است و برتری خاصی به ما ندارد! خوب بود به جای این فرد(!) بر یک شخص پولدار و ثرومتند وحی نازل میشد!
مشابه این تعابیر را میتوانید در آیات مختلفی در قرآن ببینید.
(مردم کافر) به فرستادگان الهی گفتند شما نیستید مگر بشری مثل ما! (آیه ۱۰ سوره ابراهیم)
(کافران گفتند) تو نیستی مگر بشری مثل ما! (آیه ۱۵۴ سوره شعراء)
(کافران گفتند) شما نیستید مگر بشری مثل ما و (خداوند) رحمان چیزی را نازل کرده است.(آیه ۱۵ سوره یس)
وقتی به سوی آنها آیه ای نازل میشود میگویند: به آن ایمان نمی آوریم تا اینکه به ما مثل آنچه به فرستادگان الهی نازل شد، نازل شود!(آیه ۱۲۴ سوره انعام)
و گفتند چرا این قرآن بر مردی بزرگ از دو شهر نازل نشد؟! (آیه ۳۱ سوره زخرف)
آری!
متکبران به سختی باور میکنند که کسی مثل آنها از آنها بالاتر باشد و فضیلتی داشته باشد که آنها ندارند و نمیتوانند به آن دست یابند!
اسلام نسخه برتر ادیان سابق
همانطور که اسلام نسخه برتر ادیان سابق و ورژن بالاتر آنهاست، امتحانات اسلام نیز بالاتر از ادیان سابق است.
.وقتی سطح مردم بالاتر باشد تا مردم بتوانند به معارف بالاتری برسند، امتحانات هم سختتر خواهد بود.
نسخه تکامل یافته امتحان در امت پیغمبر این بود که حتی همه احکام را هم خدا نگوید.
به این معنا که در اسلام دو نوع احکام داریم.
فرائض: احکامی هستند که خود خدا قانون گذاری کرده است و در قرآن بیان شده است.
سنن: احکامی هستند که رسول خدا قانون گذاری کرده است و در ظاهر قرآن بیان نشده است.
حکمت اینکه برخی از احکام در قرآن بیان نشدند این بود که مردم آزمایش شوند.
آزمایش این بود که آیا به صرف اینکه خداوند فرمود: «اطیعوا الرسول: از رسول اطاعت کنید(آیه ۵۹ سوره نساء)» مردم حاضر هستند به فرامین رسول خدا عمل کنند؟
در تاریخ اسلام ماجراهای متعددی میبینیم که وقتی حکمی را رسول خدا بیان میکردند، عده ای اعتراض میکردند و میگفتند که این حکم از جانب خداست یا از جانب خودت است؟!
در صورتی که حال و روز مؤمنان این نیست.
مؤمنان چون خدا در قرآن فرموده «از رسول اطاعت کنید»، هر چه رسول خدا بگوید عمل میکنند و کاری ندارند که در ظاهر قرآن چنین دستوری هست یا نه.
آیا فرامین غیر قرآنی رسول خدا اشتباه نمیشد؟
در روایات متعددی آمده است که خداوند پیامبرش را نیکو ادب کرد و رسول خدا به آداب الهی متأدب شد و بعد از طهارت و تأدیب نهایی، رسول خدا دارای اخلاق عظیمی شد.
و رسول خدا از جانب روح القدس(یک خلق عظیم الهی) یاری شده و محکم شده بود و در هیچ امری اشتباه نمیکرد.
و خدا بدین سبب امر امت اسلام را به ایشان واگذار کرد.
بالاتر اینکه در روایات متعددی در تفسیر آیه ای که میفرماید قرآن روشن کننده هر چیز است و اینکه هیچ رطب و یابسی نیست مگر اینکه در قرآن هست، فرموده اند که همه حقائق در قرآن هست.
لذا با توضیحی میتوان گفت که حتی سنن نیز در قرآن هست ولی قانون گذاری آن توسط رسول خداست.(این مطلب کمی پیچیده است و برای فهم آن باید به کتاب فریضه و سنت که در ابتدای صفحه معرفی کردیم، مراجعه شود)
امروز هم میبینیم…
افرادی که میگویند اگر فلان چیز در قرآن نباشد، قبول نمیکنیم!
غافل از اینکه اگر بنا باشد فقط به احکام قرآنی عمل کنیم، حتی تعداد رکعات نماز نیز در قرآن نیامده است!
در هم تنیده بودن فرائض و سنن
اصولا شریعت ما به گونه ای تنظیم شده است که فرائض و سنن از هم جدا نیستند و در هم تنیده هستند و بدون سنن حتی فرائض هم انجام نخواهند شد.
مثلا کل نمازهای روزانه(۵ نماز) فریضه هستند ولی تنها دو رکعت اول فریضه است. رکعت سوم نماز مغرب و دو رکعت آخر نمازهای ۴ رکعتی سنت است!
اذان و اقامه سنت است.
اذکار رکوع و سجود سنت هستند.
حمد و سوره را در نماز خواندن، از سنن است.
تنها رکوع و سجود و قبله و طهارت(مثل وضوء و برخی از غسلهای واجب) و اندکی دیگر از اعمال از فرائض نماز هستند.
حتی جزئیات رکوع و سجود مثل ذکر آن، از سنن هستند.
آری! تمرین ولایت پذیری رسول خدا در هر نماز
بله!
اسلام طوری طراحی شده است که هر فرد مسلمان در ضمن تک تک اعمالش ولایت پذیری رسول خدا را در به جا آوردن اعمال مختلف تمرین کند.
تا از آنهایی نباشد که وقتی رسول خدا امری میکردند، سؤال میکردند که این امر از جانب خداست یا خود تو!
ان شاء الله که خدا به همه ما توفیق فهم دقیق و عمیق از دین و عمل محکم به آن را عنایت کند.
سبحان ربک رب العزة عما یصفون و سلام علی المرسلین و الحمد لله رب العالمین
