بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه آنچه در این صفحه می‌خوانید
اصول نحو با رویکرد انتفادی و کاربردی به همراه کاربرد علوم ادبی در علوم اسلامی
یک دوره اصول نحو با رویکرد «انتقادی» و «کاربردی» در این سری فایلها که حدود ۱۵ ساعت است، تدریس شده است. در انتهای این صفحه، این صوتها قابل دانلود است.
مخاطبین صوت اصول نحو با رویکرد انتقادی و کاربردی به همراه کاربرد علوم ادبی در علوم اسلامی
مخاطب این صوتها یکی از افراد زیر است:
- کسانی که به دنبال آشنایی اجمالی با تأثیر علوم ادبی در رشته‌های مختلف علوم اسلامی هستند.
- کسانی که به دنبال آشنایی انتقادی با اصول نحو هستند.
- کسانی که تمایل دارند با مبانی زبان شناسی جدید تا حدی آشنا شوند.
- کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تری از استدلال‌های مطرح شده در کتب ادبی هستند.
قابلیت دانلود محتوای دوره به صورت باز
به جهت ترویج فرهنگ تقوای درونی و همچنین سهولت دانلود محتوا توسط شما، محتوا به صورت باز و قابل دانلود گذاشته شده است.
سر فصل مباحث
سیر سر فصلهای طرح شده در کلاس به این صورت است:
ما سه چیز در ارتباط با زبان داریم:
- زبان…که خودش یک امری است که طیف وسیعی دارد… و لذا یک شاعر یک اسلوب کلامی دارد… و همان کلام واحد در اسلوب کلامی شاعری دیگر معنای دیگری پیدا میکند.
- تحلیل این زبان از زوایای مختلف: زبان را از سه حیث میشود دید… هر مفردی چگونه است…هیئت و ماده…. هر مفردی ارتباطش با مفرد دیگر چگونه است… ارتباط تراکیب مختلف با هم…حال میشود هر یک از این بحثها را از زاویه لفظی دید یا از زاویه معنوی یا از زاویه وزنی یا از زاویه تبار شناسی یا از زاویه فلسفی
- اصول تحلیل زبان: یعنی اگر آمدند زبان را از نظر قواعد لفظی در نحو بررسی کردند با چه اصولی این تحلیل را انجام دادند…در بلاغت نوشتن با چه اصولی بلاغت را بررسی کردند…
در تبیین شریعت شناختن این سه امر هر سه مهم است….
- ادبیات قرآن و روایات…. لم یکن احدکم فقیها حتی عرف معاریض کلامنا… انا لنقول الکلمه و لنا منها سبعون مخرجا …اعربوا احادیثنا فانا قوم فصحاء… انما یعرف القرآن من خوطب به(سند این یکی به وضوح بقیه نیست و در روضه کافی است)….رحم الله امرء سمع مقالتی فوعاها ثم بلغها کما سمعها و رب حامل فقه الی من هو افقه منه و ربما حامل فقه لیس بفقیه…..لو عرف الناس محاسن کلامنا لاتبعونا
- مثال موافقت با قرآن و مخالفت با قرآن….
- مثال سنت و فریضه
- مثال عبارت صاحب جواهر که لا یخفی علی من رزقه الله فهم کلامهم
- عبارت مرحوم مجلسی در توضیح مصباح الشریعه
- مثال کونوا مع الصادقین
- نحو بلاغت صرف و لغت و ارتباط اینها
صحبت تطبیقی ما در مورد اینها بخشی از صحبتهای مهم آینده است….اجمال مباحثی که مطرح میشود
- تاریخچه این علوم
- تأثیرات و تأثرات ادبیات و کلام
- تأثیرات و تأثرات ادبیات و اصول
- تأثیرات و تأثرات ادبیات و فلسفه
- تأثیرات و تأثرات ادبیات و فرهنگ(استبطانات ادبی)
- تأثیرات و تأثرات ادبیات و فقه
- تأثیرات و تأثرات ادبیات و زمان
- انتظارات طلبه از ادبیات و انتظارات از طلبه نسبت به ادبیات بر حسب هدف طلبه
- راههای کسب اطلاعات کافی ادبی(معرفی منابع)
- ریشه های فکری تحلیلهای مختلف ادبی و تأثیرات آنها در علوم مختلف
رابطه ادبیات و علوم اسلامی
علوم اسلامی منابع خاصی دارد که اهم آنها قرآن و سنت است
متون علمای اسلام در طول تاریخ ضوابط ادبی ویژه ای دارد و ارتباط با این متون بدون آشنایی با ضوابط ادبی کلمات اینها میسر نیست
سیر اجمالی بحث
- تاریخچه ادبیات
اولین علوم چه علومی بودند… قرن دوم تازه ادبیات بعد از خون و خونریزیهای کلامی و تفسیری و فقهی شکل گرفت… ابتداء دو مکتب بصره و کوفه نماد شیعه و سنی بودند… شخصیتی مثل اخفش اوسط با اینکه بصری بود به حسب جغرافیایی … ادبیات بر پایه این دعوا ها شکل گرفت
- مثال ۱: ابن هشام اشعری است…بحث باء مقابله….بحث قدم قرآن و آیه و اللیل اذا یغشی…
- مثال ۲: ابن هشام شافعی است…بحثی که آیه لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه و انه لفسق
- مثال ۳: ابن هشام سنی است…بحث امّا…
- مثال ۴: سیوطی لا اقل در زمان نوشتن کتاب سنی است… شواهد مطابق با اعتقاد سنی… بنونا بنو ابناءنا و بناتنا/ بنوهن ابناء الرجال الاباعد…استدلال ابو حنیفه
- مثال ۵: سیوطی: و الله ما حاشا فاطمة…قط قط بعزتک…..
- مثال ۶: در مراحل نوشتن کتاب…. موارد متعدد بر میخوردم که شاهد آنها را نمیتوانستم ذکر کنم چرا که مثلا یک قصه ای بود که در آن ذم اهل بیت بود یا مثلا مدح کذا… فاعضوه بهن ابیه… اللهم اعز الاسلام باحد العمرین…
- حال در چنین فضایی سادگی است که فکر کنیم این مطالب نحویون علمی است و بعد بخواهد مطلب اعتقادی اش را به خاطر این ضوابط ادبی خراب کند
- مثال: مرحوم علامه در المیزان در ذیل آیه ۶ و ۷ آل عمران که محکم و متشابه است…مرحوم آقای معرفت در ذیل همین آیه مبارکه ملتفت این قصه هستند
- مثال: بحث انما و دلالت آن بر حصر و فخر رازی و آیه ولایت و بعدها اشتباه جناب شیخ انصاری رحمه الله که انما مرکب از ان و ما است پس حصر نیست
- بنا کردن مباحث از نو و در مرحله بعد نشان دادن آثار در تمامی علوم حوزوی
- اصولی بسیار تأثیر گذار در تحلیلهای موجود
- قرآن و سنت ادبیات مخصوص به خود ندارد و متلقاة از عرف است… ارجاع کلمات بر چارچوبهای متعارف(حمل المحال علی سنن واحد اولی من التأسیس) فرق نگذاشتن بین کلام فصیح و بدیع با ادبیات متعارف کتابی و به تبع تعریفی خاص از شذوذ در کلمات موجود
- عصمت عرب ما قبل از مخضرمیین و آنها علی کلام
- دیدگاه واقعی نسبت به الفاظ نه اعتباری…براهین عقلی برای اثبات قواعد ادبی(اصول نحو در استصحاب ، حمل نظیر بر نظیر و نظیر بر نقیض، قیاس و …) بحث اعتبار بدون نکته نمیشود… اعراب محلی بدون نکته…واقعی برای این استعمالات ورای لفظ در نظر گرفتن….
حکومت قواعد بر زبان عمومی
- قاعدة اتحاد عرب: تحلیل کلمات عرب مدینه و مکه بر پایه قبائل عربی بین کوفه و بصره در فاصله ۱۵۰ سال بعد
- توجه ویژه به جنبه لفظی در نحو و در نظر نگرفتن معنا غالبا
- تقسیم به اسم و فعل و حرف و اسم فعل و کان ناقصه
- فرق حال و تمییز
- مبتدأ وصفی و اسمی
- تحلیل جمله های انشائیة بر پایه جملات خبریة مثل استفهامی به.. یا قسم به … یا نداء به…
- بحث مقدر و منوی..تقدیرهای لفظی…سرایت احکام لفظی به مقدر
- جمله ظرفیه یا حتی خود ظرف
- دیدگاه صفر و یکی نه دیدگاه ناحیه خاکستری
- نحو انسدادی… ارزش داشتن ظنون بی پایه…. ترجیحات لفظی استحسانی…مثل اذا دار الامر بین المعلوم و المجهول….
آزاد دانستن زبان نه تابع اراده متکلم…
- اجماع!
- دیدگاه دکان دستگاهی(معانی حروف)
- تحلیلهایی که بعد از تبیین برای عرف قابل قبول نیست
- اهمیت بسیار زیاد به اشعار قبائل
- عدم فرق بین لهجه و زبان
- اصول جایگزین با تقریر ما در هر موردی باید روشن شود
بیان مثالهایی که ما اگر بخواهیم روایات و آیات را بر پایه اسلوب خود قرآن تحلیل کنیم چه میکنیم
- مثال آیه نبأ… ان تصیبوا قوما بجهاله…تحلیل اعراب ثلاث… متعلقات فعل از حیث اعراب واحد هستند…از حیث تحلیل گاهی بیان احوال ماده فعل است…توجه به این اسلوب خاص باعث میشود که در آیه نبأ تحلیلمان یک شیء جدید هم باشد….اسم گذاری خیلی اوقات قصه را حل میکند….یعنی حرف این است که به سیاقهای متعارف برنگردد…وضع اصطلاحات جدید برای تحلیل مناسبی از اقسام جمل انشائی…
- گاهی اوقات اصل زاویه تحلیل باید عوض شود… مثلا تحلیل خبر سببی به دو جمله نه یک جمله واحد….شاید آیه مبارکه *(ان هذان لساحران)* هم از این قسم باشد…مقول قول گاهی نفس عبارت است و گاهی نفس عبارت نیست و با که در فارسی ما معمولا ذکرش میکنیم…قلت الیه ان قم… حصر از تأکید روی کلام فهمیده میشود…تحلیل جمله به دو جمله شرط و جزاء…ان هذان شیء فهما لساحران
- گاهی اوقات اصلا اصل بحث جزو زبان نیست… بحث معمول دو عامل…بسیاری از صور بحث اصلا عرفی نیست
- گاهی اوقات بحث به حساب جواز هر دو استعمال است نه خصوصیت دو استعمال… مثل بحث مبنی بودن اسماء غایت…
- گاهی اوقات ارجاع مطالب به معنای واحد مطلوب است… رغب عن رغب فی… معانی حروف…خلط بین مورد استعمال و معنای مستعمل فیه… معنای حروف… وضع عام مستعمل فیه عام …مورد استعمال عام…
- نکته ای در ترکیب عبارات : در جایی که اختلاف معانی قابل فهماندن نباشد ترکیب و تقدیر صحیح جامع معنوی است
- نمود این تغییرات در علوم مختلف
- ابتداء خود نحو…باید نحو با بلاغت ترکیب شود…علم فقه اللغه و ضوابطش باید تعلیم شود و البته با اصول گفته شود اصلاح گردد
کتاب من لا یحضره الادیب: ترکیبی از بلاغت و نحو و اصول نحو و مهارت متن خوانی
اجمال کاری که ما در این کتاب کردیم:
تحلیل های ساده و عرف پسند در کلیات : مثال رفع و نصب و جر
پر رنگ کردن برخی از موضوعات پر اهمیت ادبیات با زاویه اصولی
ترکیب بلاغت که فلسفه نحو است با نحو
ویژگی های آموزشی کتاب
حکمت متن سنگین
سبک شرح و حاشیه
لینک به امثله اجتهادی
آموزش دقیق و نموداری در بخش خاص
دیدگاههای اعتدالی به اقوال
تحلیل بر پایه اسالیب روایی و قرآنی
توجه به تغییرات زمانی
آشنایی با اصطلاحات متعارف به نحو جدی
آشنایی با سیاقهای تعابیر ادبی رایج در کتب و حواشی رایج
توجه دادن به زوایای تطبیقی
کارگاه ترجمه
تعلیلهای عقلی به عقلائی و…(فایل دفاعیه کتاب)
- اصول
- توضیحی اجمالی نسبت به علم اصول و وظیفه آن
- مباحث الفاظ اصول
مباحث الفاظ طبق تقسیمی تقسیم میشود به مباحث هیئات ترکیبی و مباحث افرادی
- هیئات ترکیبی:
۱* مفاهیم
- مباحثی مثل مفهوم شرط و اینکه برای اثبات مفهوم سه مرحله را باید ثابت کنند و تحلیل جملات شرطیه به جمله اخباری با ظرف و آثار این تحلیلها در مفهوم غایت و تحلیل ادوات دال بر غایت
- بحث استبطانات کلامی و فرق جملات فلسفی منطقی و جملات عرفی… این معادله دو جواب دارد…
۲* عام و خاص و مطلق و مقید و حکومت و ورود و مجمل و مبین: سنخ بحث با ساختار ناحیه خاکستری عوض میشود
در بحث عام و خاص شناسایی ادوات و کیفیت دلالت آنها
جمع محلی به ال عام یا مطلق
مفرد محلی به ال عام یا مطلق
نکره در چه ساختارهایی افاده عموم میکند…
بحث عموم السلب و سلب العموم
تحلیل حکومت بر پایه مباحث مجاز سکاکی
اقسام اطلاق و عموم
- هیئات افرادی:
بحث معنای حرفی و تحلیل صحیح آن(وضع عام موضوع له عام مستعمل فیه عام)
بحث مشتق و تصور صحیح نسبت به اقسام مشتق
بحث زمان اسناد و زمان نطق و زمان تلبس
بحث دلالت فعل بر زمان
دلالت صیغه امر بر وجوب…
اندکاک ماده در هیئت
صحیح و اعم با طرح بحث ناحیه خاکستری
بحث حیات زمان و حرکت زمان و روش تحلیل این مباحث…
طرح بحث تحلیل شناخت ادبیات شارع: مثالهای مختلف
- مباحث عقلی
نهی از شیء و تحلیل آن بر پایه تفسیر اراده تشریعی بر پایه اراده تکوینی
- مباحث حجیت
حجیت ظواهر
حجیت قول لغوی
- مباحث اصول عملیه
استصحاب و تحلیل بلاغی عمیق مرحوم مظفر
تحلیلهای بلاغی شیخ انصاری…۷ دوره مطول
- فقه
- تطبیق تمامی مباحث اصولی سابق در فقه ظاهر میشود
- در مباحث خاص فقهی:
مثال
- اعانه و تعاون و عون
- سَبَق و سَبق
- معاطاة و اعطاء
- کلب الصیود و الکلب الصیود
- طَهور و طُهور
- حدود الفاظ
- عنده جاریتان تغنیان و لیستا بمغنیتین
- کلام
دلالت فعل بر زمان در مسأله تنزل الملائکة و الروح…یا در آیه لن ترانی تحلیل دقیق مفهوم لن… یا حصر در انما…تمام آیاتی که در بحث کلامی مفصل دارد تقریبا مرتبط با این بحث هستند….تفسیر مثل زمخشری در واقع تطبیق مباحث ادبی طبق مبانی خودشونه…
- فلسفه
- اصالت ماهیتی بودن سید سند و تامر و لابن
- ضعفهای لغوی گاهی باعث ضعف تحلیلهای فلسفی میشود…در واقع زبان نوعی ابزار فکر است
- هرمنوتیک…بطن و ظاهر
- مفسر محوری و مؤلف محوری…اختلاف قرائات…
پایانی در بحث ترجمه
ترجمه ناپذیری ارتکازات………شیرینی دعا و عدم شیرینی ترجمه…زیبایی شعر و عدم زیبایی ترجمه ولو شعری …
زیباییهای مختص به هر زبان
تأثیر حتی ویژگیهای جغرافیایی در شکل زبان و برداشتهای آن….ترکی…کوهستانی…مبارزه….
شاه قاجار که لشکر ترکی و حرمسرا فارسی و امور وزارت عربی….
استبطانات فرهنگی زبان…عاشوراء….
حد و حدود ترجمه…
آرایه های ادبی…جناس…
واج آراییهای زبان….اذا زلزلت الارض زلزالها
از تحت اللفظ بگیر تا استبطانات متعارف تا نزدیکی بسیار…تا تصریح به ملازمات
ترجمه عادی ترجمه منطقی است و ترجمه تفصیلی منبر است…. از هنرهای لطیف مثل آقای پناهیان….تمرین این قصه برای آینده تبلیغی بسیار مؤثر است…
فهم اسلوبهای بلاغی از اهم مسائل ترجمه منطقی…
نقش شناسایی عناصر فرهنگی در ترجمه
الفقیه کل الفقیه کسی که وقتی در بین مردم است گویا بین شتران است و وقتی به خود نظر میکند احقر حاقر لنفسه است…
بحث ترجمه اصیل در ادبیات قرآنی…
بسیاری از امور الآن ماهیت اصطلاحی دارند ولی اون زمان نداشته اند…
صلاة و زکاة و حج….ما کان صلاتهم عند البیت الا مکاء و تصدیة…لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا….بیان ریشه های تاریخی اینها…ریشه های لغوی
ترجمه اصیل یعنی ترجمه ای بدون هر گونه غل و غشهای عرف متأخر…از اهم فوائد ترجمه اصیل حکمت یابی و انگیزه سازی های اسلام و فهم ارزش آن عمل در هندسه معرفت دینی است…
ترجمه بر پایه اصطلاح….خیلی از امور با حفظ اصطلاح اگر ترجمه شوند بهتر است….الله ترجمه پذیر نیست….خدا واجب الوجود است نه الله ولو مصداقا یکی باشند….
توصیه می‌کنم بعد از شنیدن صوتهای اصول نحو انتقادی و تأثیر علوم ادبی بر علوم اسلامی، کتاب «فرآیند استنباط معنی از متن» خصوصا قسمت «قواعد خاص زبان» را مطالعه کنید.
سبحان ربک رب العزة عما یصفون و سلام علی المرسلین و الحمد لله رب العالمین
سلام
این دوره همچنان پولیه؟
پس درگاه پرداخت چرا نیست؟
سلام علیکم و رحمه الله
خیر
رایگان است
التماس دعا
سلام و عرض ادب لینک کار نمیکنه متاسفانه، امکان دانلود به روش دیگری هست حاج آقای میرزائی؟
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
اصلاح شد
اگر الان رایگان هستش لطفا متن رو ویرایش کنید